Çocuklarımız Bu Soruyu Neden Çözemedi?

Ali Rıza ÇATAL- Eğitimci
ÇOCUKLARIMIZ BU SORUYU NEDEN ÇÖZEMEDİ?
2012 PISA sınavında basit bir matematik sorusunu, sınava katılan toplam 4848 öğrencimizden hiç biri çözemedi! (1) Altı üstü bir soru deyip geçemeyiz. Çünkü çocuklarımın çözemediği bu sorunun arkasında, insanımızın düşünme yeteneklerini yok eden bir sistemin, ezber eğitim sistemimizin şifreleri gizli. Bu şifreleri çözemezsek, bundan sonra da hem çocuklarımıza hem de ülkemize yazık etmiş oluruz!
Baştan söyleyeyim. Bu sonuçta çocuklarımızın zerre kadar kusuru yok. Kusur tamamen eğitim sistemimiz ve matematik dersinde kullandığımız öğrenme yaklaşımla ilgili.
Soruya geçmeden önce PISA hakkındaki temel bilgileri bir kez daha hatırlayalım.
PISA NEDİR? BU SINAVDA NE SORGULANMAKTADIR?
Bilindiği gibi PISA, Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) tarafından üçer yıllık dönemler hâlinde, 15 yaş grubundaki öğrencilerin kazanmış oldukları bilgi ve becerileri değerlendiren bir araştırma projesidir. Bu projenin ölçme yaklaşımında; çoktan seçmeli, karmaşık çoktan seçmeli, açık uçlu, kapalı uçlu gibi değişik soru türleri kullanılmaktadır. Sınav, zorluk derecesine göre altı düzeyden oluşmaktadır. En zor sorular, en üst basamak olan 6. düzeyde yer almaktadır. Bu yazıda konu edeceğimiz soru çok basit kabul edildiği için 1. düzeyde yer verilmiş.
SEÇİM NASIL YAPILIYOR?
Sınava katılacak okul ve öğrencilerin seçim işlemi, OECD tarafından tesadüfi (seçkisiz) yöntemle belirlenmektedir. Üç yılda bir tekrarlanan bu sınava ülke olarak 2003 yılından beri, yaklaşık 5.000 öğrenciyle katılmaktayız.
EĞİTİM KARNESİ
Her sınavdan sonra ayrıntılı değerlendirmeler yapılarak sonuçlar dünya kamuoyu ile paylaşılmaktadır. Deyim yerindeyse, bu sınav sonucunda, katılımcı her ülkeye adeta bir Eğitim Karnesi verilmektedir. Asıl amaç, devletlerin, bu sonuçlara bakarak dünya ölçeğindeki yerlerini öğrenmeleri ve eğitim konusunda kendilerine çekidüzen vermeleridir.
BİZİM KARNEMİZ NASIL?
PISA sonuçlarına göre, ilk günden beri karnemiz hiç iyi değil. Daha kötü olan ise aradan bunca zaman geçmesine rağmen ortada değişen bir şey yok. Sınavın sahibi olan 34 OECD ülkesi içinde 31. Sıradayız. Dünya ölçeğinde ise 65 ülke içinde 40’lı sıralara takılıp kaldık.
Oysa Türkiye, dünyaya entegre olmak iddiasıyla 2004-2005 Öğretim yılından beri (yeni) öğretim programlarıyla yola devam etmektedir. 2012 PISA sınavına katılan öğrenciler de bu programın ürünü olduğu halde sonuç değişmedi.
SONUÇ NEDEN DEĞİŞMEDİ?
Sonuç değişmedi, çünkü tek başına programların değiştirilmesi bir anlam ifade etmez. Sistemdeki öğretmenlerinizi o programlara göre güncellemezseniz olmaz. Bu da yetmez. Yeni öğretmenlerinizi bilimsel eğitim felsefesine uygun yetiştirmeniz gerekir. Bunun için eğitim fakültelerinizi bu felsefeye uygun olarak yeniden düzenlemeniz gerekir.
Türkiye ne yazık ki bunu henüz başarmış değil.

Bu özet bilgiden sonra isterseniz soruya geçelim.

NE YAPTIK BU ÇOCUKLARA?
Aslında bu soruyu çözmek için uzun boylu matematik bilmeye gerek yok. Bunun için en alt düzeyde matematiksel düşünme becerilerine sahip olmak yeterli. Okuma yazması olan, toplama çıkarma düzeyinde matematik bilen normal her insan bu soruyu çözebilir. 15 yaşına gelmiş, onca yıl matematik dersi alan bir çocuğun bunu çözememesi başka bir şeye işaret etmektedir. Demek ki alınan matematik dersleri, çocuklarımızda doğuştan var olan en alt düzey matematiksel düşünme becerilerini bile yok etmiş!
Bundan çıkarılacak ders şu:
1. Matematik adına yaptığımız ve işlemden öteye geçmeyen ezber uygulamaları vakit geçirmeden değiştirmeliyiz.
2. Matematiği hayatla ilişkilendirerek kalıcı şekilde öğrenilmesini sağlamalıyız. (2)
3. Öğrenci merkezli uygulamalarla, matematiksel düşünme becerilerini adım adım geliştirmeliyiz. (3)
4. MEB, bu gidişe artık dur demelidir.

(1) İşte Türk öğrencilerin matematik okuryazarlığı: Sözcü Eğitim
(2) eğitimveotesi bloğunda yayımlanan “Matematikte dünyada niye sondan ikinciyiz? Ali Rıza Çatal” adlı yazı.
(3) Dostum Matematik Sempozyumu : BÜMED- MEÇ -Boğaziçi Üniversitesi
(4)

Yazıyı değerlendir: