DEVLET MEMURLARI KANUNU GENEL TEBLİĞİ
(SERİ NO 150)
Bilindiği üzere 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 64 üncü maddesi son
fıkrasındaki; "Ancak, 72 nci madde gereğince belirli bir süre görev yapmak üzere mecburi
olarak sürekli görevle atanan Devlet memurlarından kalkınmada 1 inci derecede öncelikli
yörelerde bulunanlara (Erzurum ve Artvin İl'leri dahil) bu yörelerde fiilen çalışmak suretiyle
başarılı geçirilen her iki yılın karşılığında aylık derecelerinin yükseltilmesinde dikkate
alınmak üzere ayrıca bir kademe ilerlemesi daha verilir. Yıllık izinde geçirilen süreler fiilen
çalışılmış sayılır. İki yıldan az süreler dikkate alınmaz" hükmü 418 sayılı KHK'nin 1.5.1990
tarihinden itibaren yürürlüğe giren 4 üncü maddesi ile eklenmiş ve anılan KHK 27.11.1993
tarih ve 21771 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 5.2.1992 tarih ve E.1990/22, K.1992/6
sayılı Anayasa Mahkemesi Kararı ile yayımından altı ay sonra yürürlüğe girmek üzere iptal
edilmiştir. Bununla birlikte anılan hüküm 20.5.1994 tarih ve 21939 sayılı Resmi Gazetede
yayımlanarak yürürlüğe giren 527 sayılı KHK'nin 4 üncü maddesiyle yeniden düzenlenmiştir.
Belirtilen hükmün uygulamasına ilişkin 113 Seri No'lu Devlet Memurları Kanunu Genel
Tebliği'nin 3 üncü bölümünde yer verilen açıklamaya rağmen Bakanlığımıza intikal eden
yazılardan uygulamada tereddütler olduğu anlaşılmıştır. Mevcut tereddütlerin giderilmesi ve
uygulama birliğinin sağlanması amacıyla aşağıdaki açıklamaların yapılması gerekli
görülmüştür.
657 sayılı Kanunun 64 üncü maddesinin yukarıda belirtilen son fıkrası hükmünün
uygulanabilmesi için ataması yapılan personelin;
- Atama ve yer değiştirme yönetmeliğine göre zorunlu atamaya tabi personel olması,
- Görev yapmakta olduğu yerin kalkınmada 1 inci derecede öncelikli yöreler (Erzurum
ve Artvin illeri dahil) olması,
- -Kalkınmada 1 inci derecede öncelikli yörelerde (Erzurum ve Artvin illeri dahil)
fiilleri görev yaptığı sürenin yıllık izin süresi dahil iki yıldan az olmaması,
- Görev süresince olumlu sicil almış olması, şartlarını birlikte taşıması gerekmektedir.
Ayrıca 418 sayılı KHK'nin geçici 3 üncü maddesinde anılan hükmün yürürlük tarihi
olan 1.5.1990 tarihinden önce kalkınmada 1 inci derecede öncelikli yörelerde
(Erzurum ve Artvin illeri dahil) geçen sürelerin dikkate alınmayacağı
öngörüldüğünden belirtilen şartları taşıyan tüm personel hakkında anılan hüküm
1.5.1990 tarihinden sonra geçen hizmetler dikkate alınarak uygulanacaktır.
Buna göre;
- 1- 1.5.1990 tarihi itibariyle görev yapmakta oldukları yer kalkınmada 1 inci derecede
öncelikli yöreler (Erzurum ve Artvin illeri dahil) kapsamında olmayan ancak fıkrada
öngörülen diğer şartları taşıyan personel görev yapmakta oldukları yer kalkınmada 1
inci derecede öncelikli yöre kapsamına alındığı tarihten sonraki hizmetleri dikkate
alınarak belirtilen hükümden yararlandırılacaktır.
- 2- Kalkınmada 1 inci derecede öncelikli yörelerde (Erzurum ve Artvin illeri dahil)
görev yapanlardan kendi kurumlarının atama ve yer değiştirme yönetmeliği
bulunmayanlar zorunlu atamaya tabi oldukları gerekçesiyle anılan fıkradan
yararlanamayacaktır. 1.5.1990 tarihinden sonra atama ve yer değiştirme
yönetmeliğinin yayımlanması halinde yönetmelikte zorunlu atamaya tabi tutulan
personelden yukarıda belirtilen şartları taşıyanların yönetmeliğin yayımı tarihinden
sonra geçen hizmetleri anılan fıkra uyarınca değerlendirilecektir. Zorunlu atamaya tabi
tutulanların atamasının yönetmeliğin yayımından önce olduğu gerekçesiyle anılan
fıkranın uygulanmaması yönünde işlem tesis edilmeyecektir.
- ÖRNEK: 25.5.1995 tarihinden itibaren kalkınmada 1 inci derecede öncelikli yörelerde
(Erzurum ve Artvin illeri dahil) görev yapan ancak kurumunun atama ve yer
değiştirme yönetmeliği 15.7.1995 tarihinde yayımlanan personel yayımlanan
yönetmelikte zorunlu atamaya tabi tutulmuş ise, yönetmeliğin yayım tarihinden
(15.7.1995) itibaren fiilen çalışmak suretiyle başarılı geçen hizmetinin her iki yılının
karşılığında ayrıca bir kademe ilerlemesinden yararlandırılacaktır.
- 3- Anılan fıkra uyarınca sadece yıllık izinde geçirilen sürelerin fiilen çalışılmış
sayılması gerektiğinden,
- a) 657 sayılı Kanun uyarınca mazeret izni, hastalık izni ve aylıksız izin kullanılan
süreler,
b) 657 sayılı Kanunun 62 nci maddesi uyarınca kullanılan yol süresi,
c) Kalkınmada 1 inci derecede öncelikli yörelerde (Erzurum ve Artvin illeri dahil)
sürekli görev yapan Devlet memurlarının vekalet, geçici görev, hizmet içi eğitim ve
benzeri nedenlerle geçici olarak bölge dışına gönderilmeleri halinde bölge dışında
geçen süreler, kademe ilerlemesi uygulanmak üzere değerlendirilecek iki yılın
hesabında dikkate alınmayacaktır.
- 4- Yukarıda belirtilen şartları taşıyan personelin anılan hüküm uyarınca kademe
ilerlemesinden yararlanabilmesi için fiilen çalışmak suretiyle başarılı geçen iki yıllık
sürenin belirtilen yörelerde geçmesi yeterli olup ayrıca aynı ilde geçmesi şartı
aranmayacaktır.
ÖRNEK: 17.5.1994-27.7.1995 tarihleri arasında Van, 5.7.1996-25.7.1997 tarihleri
arasında Muş illerinde görev yapan personelin Van ve Muş illerinde fiilen çalışmak
suretiyle başarılı geçen hizmet sürelerin toplamının iki yılın hesabında dikkate
alınması gerekmektedir.
- 5- Atama ve yer değiştirme yönetmeliğine göre zorunlu atamaya tabi ve kalkınmada 1
inci derecede öncelikli yörelerdeki illerden (Erzurum ve Artvin illeri dahil) birini
herhangi bir nedenle (eş durumu, istek v.b.) tercih eden personel, kurumunca hizmet
ihtiyacı nedeniyle tercihi uygun görülerek atama yapılması halinde anılan madde
hükmünden yararlandırılacaktır.
- Kalkınmada 1 inci derecede öncelikli yörelerdeki illerden (Erzurum ve Artvin illeri
dahil) birini herhangi bir nedenle tercih eden, kurumunca hizmet ihtiyacı dikkate
alınarak ataması yapılan personel kendi kurumunun atama ve yer değiştirme
yönetmeliği uyarınca zorunlu atamaya tabi olmaması halinde ise anılan madde
hükmünden yararlandırılmayacaktır.
- 6- Madde hükmünden yararlanma süresi zorunlu görev yapma süresiyle
sınırlandırılmamıştır. Bu nedenle kalkınmada 1 inci derecede öncelikli yörelere
(Erzurum ve Artvin illeri dahil);
- 1.5.1990 tarihinden önce atama ve yer değiştirme yönetmelikleri uyarınca zorunlu
olarak atanan ve zorunlu çalışma süresini tamamlamasına rağmen görev yapmaya
devam edenlerin 1.5.1990 tarihinden sonra zorunlu çalışma süresi dışında geçen,
- 1.5.1990 tarihinden sonra atama ve yer değiştirme yönetmelikleri uyarınca zorunlu
atamaya tabi olarak atanan ve zorunlu çalışma süresini tamamlamasına rağmen görev
yapmaya devam edenlerin zorunlu çalışma süresi dışında geçen, hizmetleri de 64 üncü
maddenin son fıkrası hükmü uyarınca değerlendirilecektir.
- 7- 25.6.1983 tarih ve 18088 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren
Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmeliğin 2
nci maddesinin (b) fıkrasında aday memurların bu yönetmelik hükümlerine tabi
olmadığı, 28 inci maddesinde ise, özel yönetmeliklerde bu yönetmeliğe aykırı
hükümlerin yer alamayacağı belirtilmiş bulunmaktadır.
Bu nedenle, aday olarak kalkınmada 1 inci derecede öncelikli yörelere (Erzurum ve
Artvin illeri dahil) atanan personel adaylıklarının devamı süresince 657 sayılı Kanunun 64
üncü maddesinin yukarıda belirtilen hükmünden yararlandırılmayacaktır. Ancak anılan
maddede belirtilen yörelere aday olarak atananlardan asaletlerinin tasdikini müteakip
atama ve yer değiştirme yönetmelikleri gereğince, zorunlu atamaya tabi olanların ise
1.5.1990 tarihinden geriye gidilmemek üzere asalet tasdik tarihinden sonraki hizmetleri
anılan fıkra uygulanmak üzere dikkate alınacaktır.
8- Bilindiği üzere 68/A-b maddesi uyarınca derece yükselmesi yapılabilmesi için
derecesi içinde en az 3 yıl ve bu derecenin 3 üncü kademesinde ise 1 yıl bulunmak
gerekmektedir. Ancak 64 üncü maddenin yukarıda belirtilen fıkrası uyarınca ayrıca
yararlanılacak kademe ilerlemesinin derece yükselmesinde dikkate alınacağı
belirtildiğinden, bu fıkra uyarınca ilerletilen kademenin 3 üncü kademe olması halinde
normal terfi tarihinde, 3 üncü kademede 1 yıl bulunulmadığı gerekçesiyle tekrar kademe
ilerlemesi yapılarak bulunulan derecenin 4 üncü kademesine ilerletilmeyecek boş kadro
olması ve öğrenim durumu itibariyle yükselebileceği derecenin aşılmaması koşuluyla
derece yükselmesi yapılacaktır.
ÖRNEK 1-Zorunlu atamaya tabi olarak sürekli görevle 1.6.1995 tarihinden itibaren
Erzurum'da görev yapan ve normal terfi tarihi olan 31.7.1996 tarihi itibariyle 5 inci
derecenin 2 nci kademesinde bulunan bir personel 1.6.1997 tarihinde 64 üncü maddenin
anılan hükmü uyarınca ayrıca bir kademe ilerlemesinden yararlandırılarak 5 inci derecenin
3 üncü kademesine ilerletilmiştir. Boş kadro olması ve öğrenim durumuna göre
yükselebileceği derecenin aşılmaması koşuluyla 31.7.1997 tarihinde de 4 üncü derecenin
1 inci kademesine yükseltilmesi gerekmektedir.
ÖRNEK 2-Zorunlu atamaya tabi ve kalkınmada 1 inci derece öncelikli yörelerde
(Erzurum ve Artvin illeri dahil) 20.5.1995 tarihinden itibaren fiilen görev yapmakta olan
lise mezunu personel normal terfi tarihi (7.2.1997) itibariyle 7 inci derecenin 3 üncü
kademesine ilerlemiştir. Boş kadro olması koşuluyla 3 üncü kademede bir yıl
bekletilmeden 20.5.1997 tarihinden itibaren 6 ncı derecenin 1 inci kademesine
yükseltilecektir.
9- Bu tebliğin yayımından sonra yukarıdaki açıklamalara göre ataması yapılacak
personelin atama onaylarında "atama ve yer değiştirme yönetmeliğinin ..... maddesi
uyarınca zorunlu atamaya tabidir" ifadesi yer alacaktır. Zorunlu atamaya tabi personelin
atamada kalkınmada 1 inci derecede öncelikli yörelerdeki illerden (Erzurum ve Artvin
illeri dahil) birini herhangi bir nedenle (eş durumu istek v.b.) tercih etmesi halinde ise,
kurumunca hizmet ihtiyacının bulunup bulunmadığı ayrıca belirtilecektir.
İlgili görüşler ;
ÖZET: Milli Eğitim Bakanlığında öğretmen olarak görev yapan personelin Elazığ iline eş durumu sebebiyle atandığını belirterek, söz konusu personelin Elazığ ilinde öğretmen olarak görev yaptığı sürelere ilişkin olarak 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 64 üncü maddesinin 3 üncü fıkrası hükmünden yararlanıp yararlanmayacağı hk.(09/10/2013-20230)
Bakanlığınız 1 inci Akşam Sanat Okulunda Öğretmen olarak görev yapan
in Elazığ iline eş durumu sebebiyle atandığını belirterek, söz konusu personelin Elazığ ilinde öğretmen olarak görev yaptığı sürelere ilişkin olarak 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 64 üncü maddesinin 3 üncü fıkrası hükmünden yararlanıp yararlanmayacağı hususunda görüş talep edilen ilgi yazı incelenmiştir.
Bilindiği üzere, 657 sayılı Kanunun 64 üncü maddesinin 3 üncü fıkrasında; 72 nci madde gereğince belirli bir süre görev yapmak üzere, mecburi olarak sürekli görevle atanan memurlardan kalkınmada birinci derecede öncelikli yörelerde bulunanlara, bu yörelerde fiilen çalışmak suretiyle geçirilen her iki yıl için bir kademe ilerlemesi daha verilir. Yıllık izinde geçirilen süreler fiilen çalışılmış sayılır. İki yıldan az süreler dikkate alınmaz. hükmü yer almaktadır.
Diğer taraftan, uygulamada birliği sağlamak için 28.09.1997 tarihli ve 23124 sayılı 150 Seri Nolu Devlet Memurları Kanunu Genel Tebliği çıkarılmıştır. Anılan tebliğin 4 üncü fıkrasının beşinci bendinde; Atama ve yer değiştirme yönetmeliğine göre zorunlu atamaya tabi ve kalkınmada 1 inci derecede öncelikli yörelerdeki illerden(Erzurum ve Artvin illeri dahil) birini herhangi bir nedenle (eş durumu, istek v.b.) tercih eden personel, kurumunca hizmet ihtiyacı nedeniyle tercihi uygun görülerek atama yapılması halinde anılan madde hükmünden yararlandırılacaktır. hükmü yer almaktadır.
Bu itibarla, 150 Seri Nolu Devlet Memurları Kanunu Genel Tebliğinin yukarıda yer verilen hükmünde açıkça belirtildiği üzere, zorunlu yer değiştirmeye tabi personelin(öğretmenlerin) kalkınmada 1 inci derecede öncelikli yörelerdeki illerden( Erzurum ve Artvin illeri dahil) birini herhangi bir nedenle (eş durumu, istek v.b.) tercih etmesi ve Bakanlığınızca hizmet ihtiyacı nedeniyle tercihinin uygun görülerek atamasının yapılması halinde söz konusu personelin 657 sayılı Kanunun 64 üncü maddesinin üçüncü fıkrası hükmünden yararlanması gerekmektedir.
ÖZET: Öğretmenin adaylıkta geçen hizmet sürelerinin 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 64 üncü maddesinin üçüncü fıkrası kapsamında değerlendirilip değerlendirilmeyeceği hususunda. (05/04/2013-4771)
Bakanlığınızda görev yapan öğretmenlerin adaylıkta geçen hizmet sürelerinin 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 64 üncü maddesinin üçüncü fıkrası kapsamında değerlendirilip değerlendirilmeyeceği hususunda görüş talep edilen ilgi yazı incelenmiştir.
Bilindiği üzere, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 64 üncü maddesinin 3 üncü fıkrasında; 72 nci madde gereğince belirli bir süre görev yapmak üzere, mecburî olarak sürekli görevle atanan memurlardan kalkınmada birinci derecede öncelikli yörelerde bulunanlara, bu yörelerde fiilen çalışmak suretiyle geçirilen her iki yıl için bir kademe ilerlemesi daha verilir. Yıllık izinde geçirilen süreler fiilen çalışılmış sayılır. İki yıldan az süreler dikkate alınmaz. hükmü yer almaktadır.
Diğer taraftan, 150 Seri Nolu Devlet Memurları Kanunu Genel Tebliğinin üçüncü fıkrasında, 657 sayılı Kanunun 64 üncü maddesinin yukarıda belirtilen son fıkrası hükmünün uygulanabilmesi için ataması yapılan personelin;
- Atama ve yer değiştirme yönetmeliğine göre zorunlu atamaya tabi personel olması,
- Görev yapmakta olduğu yerin kalkınmada 1 inci derecede öncelikli yöreler (Erzurum ve Artvin illeri dahil) olması,
-Kalkınmada 1 inci derecede öncelikli yörelerde (Erzurum ve Artvin illeri dahil) fiilen görev yaptığı sürenin yıllık izin süresi dahil iki yıldan az olmaması,
- Görev süresince olumlu sicil almış olması, şartlarını birlikte taşıması gerekmektedir.
Ayrıca 418 sayılı KHK'nin geçici 3 üncü maddesinde anılan hükmün yürürlük tarihi olan 1.5.1990 tarihinden önce kalkınmada 1 inci derecede öncelikli yörelerde (Erzurum ve Artvin illeri dahil) geçen sürelerin dikkate alınmayacağı öngörüldüğünden belirtilen şartları taşıyan tüm personel hakkında anılan hüküm 1.5.1990 tarihinden sonra geçen hizmetler dikkate alınarak uygulanacaktır. hükmü, dördüncü fıkrasının 7 numaralı bendinde ise 25.6.1983 tarih ve 18088 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmeliğin 2 nci maddesinin (b) fıkrasında aday memurların bu yönetmelik hükümlerine tabi olmadığı, 28 inci maddesinde ise, özel yönetmeliklerde bu yönetmeliğe aykırı hükümlerin yer alamayacağı belirtilmiş bulunmaktadır.
Bu nedenle, aday olarak kalkınmada 1 inci derecede öncelikli yörelere (Erzurum ve Artvin illeri dahil) atanan personel adaylıklarının devamı süresince 657 sayılı Kanunun 64 üncü maddesinin yukarıda belirtilen hükmünden yararlandırılmayacaktır. Ancak anılan maddede belirtilen yörelere aday olarak atananlardan asaletlerinin tasdikini müteakip atama ve yer değiştirme yönetmelikleri gereğince, zorunlu atamaya tabi olanların ise 1.5.1990 tarihinden geriye gidilmemek üzere asalet tasdik tarihinden sonraki hizmetleri anılan fıkra uygulanmak üzere dikkate alınacaktır. hükmü yer almaktadır.
Ayrıca, 06/05/2010 tarihli ve 27573 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Millî Eğitim Bakanlığı Öğretmenlerinin Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliğinin Zorunlu çalışma yükümlülüğü süreleri başlıklı 27 nci maddesinde, (1) Türkiye üç hizmet bölgesine ve altı hizmet alanına ayrılmıştır. Bunlardan 4, 5 ve 6 ncı hizmet alanları öğretmenlerin zorunlu çalışma yükümlülüklerini yerine getirecekleri hizmet alanlarıdır.
(2) Bu Yönetmeliğin yayımı tarihinden sonra Bakanlık öğretmen kadrolarında göreve başlayanlar;
a) Üçüncü hizmet bölgesi içindeki illerin 4 üncü hizmet alanındaki eğitim kurumlarında en az 5 yıl, 5 inci hizmet alanındaki eğitim kurumlarında en az 4 yıl, 6 ncı hizmet alanındaki eğitim kurumlarında en az 3 yıl,
b) İkinci hizmet bölgesi içindeki illerin 4 üncü hizmet alanındaki eğitim kurumlarında en az 6 yıl, 5 inci hizmet alanındaki eğitim kurumlarında en az 5 yıl, 6 ncı hizmet alanındaki eğitim kurumlarında en az 4 yıl,
c) Birinci hizmet bölgesi içindeki illerin 4 üncü hizmet alanındaki eğitim kurumlarında en az 7 yıl, 5 inci hizmet alanındaki eğitim kurumlarında en az 6 yıl, 6 ncı hizmet alanındaki eğitim kurumlarında en az 5 yıl
çalışmakla yükümlüdürler.
(3) Zorunlu çalışma yükümlülüğü öngörülen hizmet alanlarında görev yapan zorunlu çalışma yükümlüsü öğretmenlerden herhangi bir nedenle görev yeri değiştirilenler, atandıkları yer için öngörülen zorunlu çalışma süresine tabi tutulurlar. Bunların zorunlu çalışma yükümlülüğünün hesabında daha önce görev yaptıkları zorunlu çalışma yükümlülüğü öngörülen eğitim kurumunda geçen hizmet süreleri birlikte değerlendirilir. hükmü yer almakta olup, söz konusu hükümle Bakanlığınız öğretmenlerine zorunlu çalışma yükümlülüğünü eğitim kurumlarında tamamlama esası getirilmiştir.
Bu itibarla;
- aday memurlar Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmeliğin kapsamında bulunmadığından, aday öğretmenlerin 150 Seri Nolu Devlet Memurları Kanunu Genel Tebliğinin dördüncü fıkrasının 7 numaralı bendinde de belirtildiği üzere adaylıklarının devamı süresince 657 sayılı Kanunun 64 üncü maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan hükümden yararlanamayacağı,
- öğretmen olarak görev yapan personelin asaletinin tasdikinden sonraki hizmetlerinin mezkur Kanunun 64 üncü maddesinin üçüncü fıkrası kapsamında değerlendirilmesi gerektiği, asaleti onaylanan söz konusu personelin adaylıkta geçirmiş olduğu hizmet sürelerinin ise mezkur hüküm kapsamında değerlendirilmesinin mümkün bulunmadığı,
mütalaa edilmektedir.
