OKUL KÜLTÜRÜ
Okul kültürü konusundaki literatür büyük ölçüde, iş dünyası içindeki kurumsal kültür çalışmalarına dayanmaktadır. Bu paralellik okul kültürü konusunda yapılan tanımlamalarda da geçerliliğini sürdürmektedir. okul kültürü tanımlamalarında da; öğrencilerce paylaşılan değerler, inançlar sistemi, öğrencilerin problemleri çözüm şekli, okulun tarihi ve gelenekleri, mitler, kahramanlar, semboller gibi kavramlara yer verilmektedir.
Okul kültürü konusunda tek bir tanımlama olmamakla birlikte bu konuda genel kabul görmüş olan kavramsallaştırmanın Deal ve Peterson’a (1990) ait olduğunu belirtmektedir. Buna göre okul kültürü, okul tarihi boyunca oluşan değer kalıpları, inançlar ve geleneklerin bir yansıması olarak meydana gelmektedir.
Her kurumun kendine özgü bir kültürü olduğu fikrinden hareketle okul kültürünü belirleyen faktörleri şu şekilde sıralamak mümkündür (Özdemir, 2006: 414-415):
-Okulun yaşı
-Okulun tarihî gelişim süreci
-Okulun amacı ve hedefleri
-Okulun bulunduğu sosyo-ekonomik ve coğrafi çevre
-Öğrencilerin sosyo-ekonomik düzeyleri
-Kırsal ve kentsel alanlar
-Okulun tesisleri
-Okulda kullanılan teknoloji
-Okul ve sınıf büyüklüğü
-Yönetici, öğretmen ve öğrencilerin beklentileri
-Velilerin beklentileri
-Eğitim sisteminin merkeziyetçi olup olmaması
-Eğitim kurumlarının özel olup olmaması
Araştırmada okul kültürü alt boyutu olan sembollerin ortalama bazında aldığı değerler, araştırmanın literatür ile uyum içinde olduğunun göstermektedir. Üst sınıflarda sembollerin ortalama değeri yükselmektedir. Bu durum kurum kültürü kapsamında sembollerin zaman ile önemini yitirdiğine bağlanabilir. Kurumda daha uzun süre geçiren bireylerin kültürü algılamada somut öğelerden çok o kurumdaki deneyimlerine ve diğer kültür bileşenlerine daha fazla önem vermeye başlaması bunun nedenleri arasında olabilir. Bu doğrultuda sınıfların kendi aralarındaki ortalama değerler incelendiğinde en yüksek ortalamanın sırasıyla 8,7,6,5,4. sınıflarda alındığı gözlenmiştir. Bu durum öğrencilerin kurumda geçirdikleri yıl sayısı ile ters orantılıdır. Birinci sınıfların kurumda geçirdiği zaman, diğer üst sınıflara oranla daha az olduğu için bu sınıflar kültürü algılamada en kolay öğe olan sembollere yönelmektedirler
Okul kültürü yöneticiler, akademik ve idari personel ile öğrenciler tarafından oluşturulmaktadır. Kurum kültürü işlevsel açıdan değerlendirildiğinde üyelerde aidiyet hissi yaratmalı, bağlılığı pekiştirmelidir. Araştırma sonucuna dayanarak öğrencilerde aidiyet duygusunu pekiştirmek amacıyla; kendilerini ilgilendiren konularda kararlara katılım, eğitim-öğretim hedefleri konusunda bilgilendirme yapılması, kendilerini okudukları okul konusunda ayrıcalıklı hissettirecek uygulamaların yaşama geçirilmesi önerilmektedir
-Öğrenciler aşağıdaki konularda kendi fakültelerinin pozitif kültür özelliğine sahip olduklarını belirtmişlerdir :
-Öğretmenlerin (araştırmada öğretim üyelerinin) kendi aralarında uyum, işbirliği ve dayanışmanın olması
-Akademik-idari personel ve öğrenciler arasında işbirliği ve dayanışma olması
-Anılar, öyküler, törenler gibi sembollerin varlığı
-Liderlik özelliği
-Pozitif kültürle ilgili aşağıdaki konulara ise katılım oranları düşüktür:
-Okulun geçmişine ilişkin anılar, öyküler, olaylar eski öğrenciler tarafından yenilere aktarılır.
-Derslerin veriliş şekli bilgi aktarmaktan çok düşünce ve beceri geliştirici niteliktedir.
KAYNAKÇA
-Demirtaş Z, Okul Kültürü İle Öğrencilerin Şiddete Başvurma Davranışları Arasındaki İlişkiler
-Dolunay Salih ,Okul kültürü ve Türkçe Öğretimi
-Özdemir A.“Okul Kültürünün Oluşturulması ve Çevreye Tanıtılmasında Okul Müdürlerinden
Beklenen Ve Onlarda Gözlenen Davranışlar”
-Varol M., (1993). Örgüt Sosyolojisine Giriş,
