 T.C.
FETHİYE KAYMAKAMLIĞI
Şehit Mustafa Gökdal İlköğretim Okulu Müdürlüğü
ÇEVRE İNCELEMESİ
İLİ:Muğla
İLÇESİ:Fethiye
BELDESİ:Karaçulha
HAZIRLAYAN:Sınıf Öğretmeni M.Emin YEĞMAN
1.TARİHİ GEÇMİŞİ:
Karaçulha’ya 1400’lü yıllarda yerleşilmeye başlandığı bilinmektedir. Karaçulha, Gökben ve Esenköy (Dont) ile birlikte Fethiye’den sonra gelen en eski yerleşim yerlerinden biridir. İlk yerleşim yerleri dağ etekleri olan şimdiki beldenin üst kısımlarıdır. Buraya yerleşenlerin Osmanlı Devleti'nin kuruluş yıllarında diğer beyliklerle işbirliği yapmak ve kaynaşmak amacıyla Anadolu’nun her tarafına gönderilen boyundan aileler olduğu söylenmektedir. 13. yüzyılın ortalarında büyük bir aile (o zaman ki adıyla Meğri), bu bölgeye gelir. Daha sonra çobanlık yapan aile bölünür ve bir kısmı Gökben civarına, bir kısmı Esenköy civarına göç ederken, bir kısmı da Karaçulha’ya gelir. Ahmetpaşa Duvarı'nın etrafına yerleşen bu aileler, daha sonra Avdan mevkiine, 18. yüzyılda da bugünkü Osman Efendi Camii'nin etrafına yerleşirler.
Bir başka anlatıma göre de; Menteşe Beyliği'ne bağlı olan Meğri, merkeze uzak olduğu için buraya baş kadılık verilir. Menteşe Beyliği, Osmanlı Devleti'ne katılınca çevrede küçük küçük yerleşim yerleri kurulmaya başlar. Baş kadılığa bağlı Karakeçili boyunun Yörük kabilesinin bir yiğidi haksızlığa uğrayarak kadı tarafından öldürülür. Dul kalan eşi de oradan ayrılarak çocuklarını ve hayvanlarını alıp uzakta sakin bir yer aramaya başlar. Sonunda Meğri’nin 8 km kuzeyinde bulunan bugünkü Kösebükü yokuşunun olduğu yere gelir. Burada hayvancılık yapan kadın, keçi kılından kara çul dokumaya başlar. Zamanla, çevre bölgelerden de kara çul almak için Karaçulha’ya gelinmeye başlanır. Buraya gelip gidenler, kara çulcuya gidiyoruz, kara çulcudan geliyoruz derler. Daha sonra da bu bölge Karaçulha olarak anılmaya başlanır.
2.KÖYÜN SINIRLARI:
Karaçulha’yı yayla ve sahil olarak iki bölümde incelemek gerekir.
Karaçulha sınırı sahilde Günlükbaşı’dan,Patlangıçtan başlar;Yaylada da yine Küçük Kemer(Seki Kemeri) den başlar,Dirmil Beli ile Kızıllar sivrisine doru uzanır.Sahilde Esenköy,Patlangıç,Eldirek ile Yaylada Altınyayla(Dirmil)Çabansa,Çaltılar,Bogalar ve Gökben Köyü ile komşudur.
Önceleri Fethiye ve Karaçulha arasında yerleşim yeri bulunmazken bugün yerleşim durumuna bakarak sınırları belirlemek mümkün değildir. Karaçulha’nın doğusunda Yakacık, kuzeyinde Eldirek, batısında Çamköy, güneyinde ise Fethiye ve Mendos Dağı vardır. Karaçulha, zirvesine yağan kara bakılarak hava tahmini yapılan Mendos Dağı'nın kuzeyinde 25 km2'lik bir alan üzerine yayılmıştır. Çalıca, Cumhuriyet ve Boğalar olmak üzere üç mahallesi vardır.
.
3.KÖYÜN NÜFUSU:
Fethiye ilçesinin en büyük beldesidir. Nüfusu, 2000 yılı verilerine göre 8.574 kişidir. 1970 yılında belde olmuştur. Nüfusu on bine yaklaşan Karaçulha hızla gelişmektedir.2009 itibariyle 16 bin civarında nüfusu vardır..
4.KÖYÜN EĞİTİM-ÖĞRETİM DURUMU:
Çok eski bir geçmişe sahip Karaçulha İlköğretim Okulu ile birlikte, Karaçulha’da iki ilköğretim okulu daha bulunmaktadır. 1920’li yıllarda, iki odalı bir okulda eğitim yapılan Karaçulha İlköğretim Okulu, 1934 yılında bugünkü yerine gelmiştir. 1970’li yıllarda Çalıca Mahallesi'ndeki Çalıca İlköğretim Okulu yapılmıştır. 1991 yılında ortaokul olarak Boğalar Mahallesi'nde yapılan binada, Şehit Mustafa Gökdal İlköğretim Okulu eğitime devam etmektedir. 1992 yılında Fethiye Mehmet Erdoğan Anadolu Lisesi yapılmış ve hizmete girmiştir. 2001-2002 Eğitim Öğretim Yılı'nda açılan Karaçulha Çok Programlı Lisesi ve 2002-2003 yılında açılan Muğla Üniversitesi'ne bağlı Sağlık Meslek Yüksek Okulu eğitim ve öğretimi sürdürmektedir.
5.KÖYÜN COĞRAFİ YAPISI:
Antalya – Fethiye çevre yolu üzerine kuruludur.Seracılık çok yaygın olarak yapılmaktadır.
6.KÖYÜN İKLİM ÖZELLİKLERİ:
Karaçulha’nın iklimi çoğunlukla Akdeniz iklimi hakimdir.Denize karşı olması gece Genel olarak yazları sıcak ve kurak,kışları ılık ve yağışlı geçer.
7.KÖYÜN SOSYAL YAŞAM ÖZELLİKLERİ:
Ailelerin artmasıyla köy olan Karaçulha, Çamköy, Kınık, Boğalar ve sınırlarını da kapsamıştır. Köy olmasıyla birlikte Teke Yöresi'nden,Dalaman’dan ve Muğla'dan birçok aile buraya göç etmiştir. Böylece Karaçulha büyümeye devam etmiştir. Zamanla nüfusun artması ve çevrenin geniş olması nedeniyle, Kınık, Boğalar ve Çamköy Karaçulha’dan ayrılmıştır.
24 Mayıs 1970 yılından itibaren Karaçulha, yapılan halk oylaması sonucunda belde olmuştur. Karaçulha’nın ilk belediye başkanı, o dönemde memur olan Mustafa Severoğlu’dur. Mustafa Severoğlu’nun istifasıyla boşalan belediye başkanlığına Kadir Özdemir gelmiştir. Daha sonra; Mehmet Kocatepe, 12 Eylül’den sonra görevlendirilen Ali Aldan, yeniden seçilen Mehmet Kocatepe, Mustafa Kiremitli, Yusuf Çaylı, tekrar seçilen Mustafa Kiremitli ardından Turan Kovancı belediye başkanlığı yapmıştır. 2009 yerel seçim sonucuna göre de, Yusuf Çaylı belediye başkanlığı yapmaktadır.
8.KÖYDE TARIM:
Köyde seracılık faaliyetleri çok yaygındır.
9.KÖYDE HAYVANCILIK:
10.KÖYDE ULAŞIM:
Köyün Fethiye merkeze uzaklığı 6 km.dir.15.dakika da bir dolmuş kalkmaktadır. 11.TARİHİNDE YAŞANAN İLGİNÇ OLAYLAR
OLAYLAR
Dünya Savaşı’nda önce Sevr anlaşmasıyla Fethiye ve çevresi İtalyanlara verilmiştir. İnsanlarımız hayvanlarını Mendos’ta Kızılgöl,Kırkkazık.Yeldeğirmeni,Damyanı, Boynoz Dağı,Ergenevi,Muslukta,Ölüdeniz, Karayokuş, Gemiler, Boğazdağ’dan, Boncuklu’ya kadar uzanan yerlerde otlatır ve kışlatırdı.İtalyan saldırılarını karşılamak için deniz kenarına istihkamlar kazılmıştır.İtalyanlar denizden dağları bombalamış ve Karaçulha halkı Sümbüllü Yar’a saklanmıştır.İtalyanlar gemiden gece ışık tutar belirledikleri yerleri Şıkman, Mendos ve Babadağ’ını bombalarmış.Aliman Ağa’nın(Ali BOĞA) Kurtuluş Savasında çok yararlıkları olmuş ve efsaneleşmiştir.Boğalar mah. onun anısına verilmiştir.Halk çok fakirdi.Örneğin: Bir keçi derisi 50TL ise keçinin kendisi de 50 TL idi.
SEL BASKINI
Osman Efendi Camisinin üst tarafından gelen sel 21 evi yıkmıştır.Hayıtlı Dere’de (Şimdiki Kültür Binasının yanındaki parkta)sel baskınında Ali Pelit sele kapılmış sürüklenmiş ve ölmüştür.
ÇEKİRGE BASKINI
Çekirge Baskını 1916-1917 yurdumuzda olduğu gibi burada da görülmüş mahsüle büyük zararlar vermiş.Çekirge türküsü yakılmasına sebep olmuştur.
DEPREM 1957 Yılında Nisan ayında Fethiye merkezli deprem kasabamıza fazla hasar vermemiştir.
Kurtuluş Savaşı’na katılan gazilerimiz anılarını gözyaşları içinde anlatırlardı. Tarihimizi anlatmanın yanında Çanakkale’yi çocuklarımıza göstermemiz gerçek vatanseverliklerden olacaktır.
TARİHİ KALINTILAR
Avdan tarafında Ahmet Paşa Duvarı, alaflar,oyma taşlar, sarnıçlar vs. dir.
Çolkayık (Balbura)da su kemerleri,hisar,arslanlı kral mezarları,Malpınar’da dikili ve oyma taşlar, taşa insan resimleri, Aslantaş’ta aslan,Altınapa harebeleri bazılarıdır.
7.CAMİLERİ
Ayakta kalan en eski cami rivayeti olan Osman Efendi Camisidir.
Cumhuriyet Cami
Fatih Cami
Gökalan Cami
Çalıca Cami
Ali Onbaşı Cami
Bucak Cami
Gölyeri Cami vb.
SARNIÇ
Yağmur sularıyla dolan göl ve sarnıçlar,daha çok yazın su ihtiyaçlarını içme dahil buradan giderirlerdi. Orta Sarnıç,Gökalan Sarnıç, Bölükçam Sarnıç bazılarıdır. Çamaşırlar gölde, yazında sarnış suyu ile yıkanırdı. Yazın hayvanlar sarnıcın yanındaki alaflar doldurularak sulanırdı.İnsan eliyle kazılan ünlü göllerden bazıları: Ömer Çavuş Kuyusu(Bozların),Çatal göl, Ulkiye (Rukiye) Gölü,Kadı Gölü (Ağır(Somuncular)-Demirellerin(zopalar))Kızıl Göl,
8.MEZARLIKLAR
Sahil Karaçulha Mezarlığı
Gölyeri Mezarlığı
Yoluç (Karahasan) Mezarlığı
Kabalı Mezarlığı
Yayla Karaçulha Mezarlığı
Osman Efendi Cami Yanı Mezarlığı
Kel Dağdaki mezarlıklar
HAZIRLAYAN UYGUNDUR
12/03/2010
Mehmet Emin YEĞMAN İsa KÜÇÜK
Sınıf Öğretmeni Okul Müdürü
|
